Ἱερὰ Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀμερικῆς

2α Μοναστικὴ Σύναξις

Ἀριζόνα, Ἱ. Μονὴ Ἁγίου Ἀντωνίου

17 Δεκεμβρίου 2022

Εἰσήγησις Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου Ἀμερικῆς κ. Ἐλπιδοφόρου

 

Θεοφιλέστατοι ἅγιοι ἀδελφοί,

Πανοσιολογιώτατοι ἅγιοι Καθηγούμενοι καὶ Ὁσιολογιώτατες Γερόντισσες,

Ὁ μοναχισμὸς ἀποτελεῖ ἀναμφισβήτητα ἕνα πανάρχαιο ἐκκλησιαστικὸ θεσμὸ μὲ σαφὴ καὶ σταθερὸ προσανατολισμὸ καὶ σκοπό. Ἄσχετα μὲ τὶς σχηματικὲς ἀλλαγὲς ποὺ ὑπέστη χρονικά, παραμένει στὴν οὐσία του ἀμετάβλητος. Ἄρρηκτα συνδεδεμένος μὲ τὴν ἱστορικὴ πορεία τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, ἀποτελεῖ ἰσχυρὸ πνευματικὸ θεμέλιο τῆς ἐν τῷ κόσμῳ ἁγωνιζομένης Ἐκκλησίας, ἀντίβαρο στὶς κατὰ καιροὺς τάσεις ἐκκοσμίκευσης ἢ καὶ παρέκκλισης ἀπὸ τὸ ὀρθὸ δόγμα, καὶ συνάμα μαρτυρία καὶ ὑπόμνηση τοῦ ἀληθινοῦ προορισμοῦ τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἁγιάσει ἐν Χριστῷ.

Ὁ μοναχισμὸς ἔχει τὶς ρίζες του στὸ σύλλογο τοῦ Χριστοῦ μὲ τοὺς ἀποστόλους καὶ στὸ «κοινόν» τῶν ἀποστολικῶν χρόνων. Ἀφέντες τὰ πάντα οἱ μοναχοὶ ἀκολουθοῦν τὸν Ἰησοῦ στὸ Σταυρὸ καὶ τὴν Ἀνάσταση. Μηδὲν ἔχοντες καὶ τὰ πάντα κατέχοντες, μὴ ὄντες ἐκ τοῦ αἰῶνος τούτου τοῦ ἀπατεῶνος, ἀλλὰ τῆς μελλούσης Βασιλείας πολίτες ὄντες, συμμερίζονται τὰ παθήματα, τὶς κακουχίες, τὰ βάσανα καὶ τὶς ἀνασφάλειες τοῦ πλησίον. Μὲ τὴν ἀσκητικὴ ζωὴ καὶ τὴν προσευχή τους αἴρουν σταυροὺς πολλοὺς πολλῶν ἀνθρώπων καὶ τηροῦν ζωντανὴ τὴν προσδοκία τοῦ ἐρχομένου Κυρίου.

Ὡς γνήσιοι φορεῖς καὶ ἐκφραστὲς τῆς αὐθεντικῆς Ἐκκλησιαστικῆς παράδοσης ἀνὰ τοὺς αἰῶνες, οἱ μοναχοὶ καὶ οἱ μοναχές, πρακτικοὶ καὶ κατ᾽ ἀκρίβειαν θεολόγοι, ἁγωνιζόμενοι νὰ θεραπεύσουν πρωτίστως ἑαυτοὺς μέσῳ τῆς θυσιαστικῆς μετανοίας, τῆς προσευχητικῆς νήψεως, τῆς χαρισματικῆς μνήμης τοῦ θανάτου, τοῦ θείου φωτισμοῦ καὶ τῆς κατὰ χάριν θεώσεως, προσφέρουν ἀρωγὴ πολύτιμη στὴ θεραπεία τοῦ ἁγωνιζομένου χριστιανοῦ. Πορευόμενοι τὴν ὁδὸ τῆς ἀποταγῆς, ποὺ συνίσταται στὴ διαρκῆ ἀποταγὴ τοῦ κόσμου, τὴν ἐκκοπὴ τοῦ ἰδίου θελήματος καὶ τὴν ἀποταγὴ κάθε μορφῆς κενοδοξίας, οἱ μοναχοὶ καὶ οἱ μοναχὲς αἴρουν τὸ σταυρὸ τῆς θλίψεως, τῆς ἐσωτερικῆς πάλης μὲ τὰ πάθη καὶ τὶς ἐπιθυμίες καὶ τῆς κενωτικῆς παράδοσης στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Τὸ τελευταῖο δὲν εἶναι ἄλλο ἀπὸ τὴν τελικὴ καὶ αἰώνια ἕνωση μαζί του.

Μὲ τὴν κάθαρση τῆς καρδίας, τὸ φωτισμὸ τοῦ νοῦ καὶ τὴ θέωση, ἀναγεννῶνται σταυροαναστάσιμα οἱ μοναχοὶ καὶ οἱ μοναχὲς καὶ θεοῦνται πνευματικά. Γευόμενοι τὴν ἐμπειρία τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸ Χριστὸ καὶ τῆς νηπτικῆς γνώσης τοῦ Θεοῦ, οἱ ἁγιαζόμενοι μοναχοὶ ἀποτελοῦν ὁδοδεῖκτες γιὰ τὸν πεπτωκότα ἄνθρωπο. Στὴ ζωὴ τοῦ μοναχοῦ ἐνσαρκώνεται τὸ Εὐαγγέλιο καὶ ἔτσι τὸ φῶς τοῦ βιούμενου ἀπὸ τὸν μοναχὸ εὐαγγελικοῦ λόγου, λάμπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ, σὲ ὅλο τὸν κόσμο. «Φῶς τῶν μοναχῶν εἶναι οἱ ἄγγελοι καὶ φῶς τῶν ἀνθρώπων ἡ μοναχικὴ πολιτεία», λέγει ὁ τῆς Κλίμακος ἅγιος Ἰωάννης.

Ὁ μακαριστὸς γέροντας Γεώργιος Καψάνης, πολύ εὔστοχα λέγει τὰ ἑξῆς: «τοπικὰ ἀπομονωμένος καὶ σιωπηλός, ἀλλὰ πνευματικὰ καὶ μυστικὰ ἐν μέσῳ τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἀπὸ ὑψηλὸ ἄμβωνα, κηρύττει ὁ μοναχὸς τὰ δικαιώματα τοῦ Παντοκράτορος καὶ τὴν ἀνάγκη γιὰ ἀπόλυτη χριστιανικὴ ζωή». Ὁ ταπεινὸς μοναχὸς γενόμενος χάριτι Θεοῦ δοχεῖον αὐτῆς τῆς θείας χάριτος, αὐτὴ τὴ χάρη ἀκτινοβολεῖ, «ὥστε ὅλοι νὰ ἰδοῦν, νὰ μετανοήσουν, νὰ πιστεύσουν, νὰ παρηγορηθοῦν, νὰ χαροῦν ἐν Κυρίῳ καὶ νὰ δοξάσουν τὸν Ἐλεήμονα Θεόν».

    Ἡ προσφορὰ αὐτὴ τοῦ μοναχισμοῦ στὸν κόσμο εἶναι οὐσιαστικὰ καὶ ἡ τεράστια καὶ σωτηριώδους σημασίας διακονία τῶν ἀνὰ τὴν ἀμερικανικὴ ἤπειρο ἱερῶν μας μονῶν. Τὸ δένδρο τοῦ μοναχισμοῦ ποὺ φυτεύθηκε στὴν ἔρημο τῆς Αἰγύπτου, ποτίστηκε μὲ τὸν ἱδρώτα τῶν μοναχῶν τῆς Παλαιστίνης καὶ τῆς Συρίας, σχηματίστηκε στὸ Στούδιο τῆς Βασιλεύουσας Πόλης, τῆς Κωνσταντινούπολης, ἄνθισε στὸν Ὄλυμπο τῆς Βιθυνίας τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ καρποφόρησε στὸν Ἄθωνα, τὸ ἴδιο δένδρο θάλλει σήμερα στὴν Ἀμερική.

Γευόμαστε καρποὺς γλυκεῖς καὶ εὔχυμους αὐτῆς τῆς μακραίωνης παράδοσης. Ἕνας ἅγιος Ἀντώνιος, ἕνας ἅγιος Σάββας, ἕνας ἅγιος Θεόδωρος, ἕνας ἅγιος Ἀθανάσιος, ἕνας ἅγιος Ἰωσὴφ ὁ Ἡσυχαστής, ἕνας Γέρων Ἐφραὶμ μὲ ἄσβεστη τὴ φλόγα τῆς ἀγάπης καὶ τὸ μέγα πόθο τῆς ἀσκήσεως στὴν καρδιά τους, μεταμόρφωσαν καὶ ἁγίασαν τὸν κόσμο.

Ὁ ἅγιος Σιλουανὸς ὁ Ἀθωνίτης γράφει τὰ ἑξῆς: «ὁ κόσμος νομίζει πὼς οἱ μοναχοὶ εἶναι ἀνώφελο γένος. Ἔχουν ὅμως ἄδικο νὰ σκέφτονται ἔτσι. Δὲν ξέρουν πὼς ὁ μοναχὸς προσεύχεται γιὰ ὅλο τὸν κόσμο. Δὲν βλέπουν τὶς προσευχές του καὶ δὲ γνωρίζουν μὲ πόση εὐσπλαγχνία τὶς δέχεται ὁ Κύριος. Οἱ μοναχοὶ κάνουν μεγάλο πόλεμο μὲ τὰ πάθη καὶ γι᾽ αὐτὸν τὸν ἁγώνα τοὺς θὰ εἶναι μεγάλοι κοντὰ στὸ Θεό».

Ἡ ἡσυχαστικὴ παράδοση ποὺ ἐσεῖς φέρετε στὸν κόσμο, ἀγαπητοὶ πατέρες καὶ γερόντισσες, μπορεῖ νὰ φέρει τὴν εἰρήνη τῆς ἱερῆς ἡσυχίας στὶς καρδιὲς καὶ στὴ ζωὴ τῶν πιστῶν μας. Καλεῖστε ὅλοι οἱ μοναχοὶ καὶ μοναχές μας νὰ μεταμορφώσετε τὸν κόσμο. Μὲ τὸ παράδειγμα τῆς ὁλοκληρωτικῆς σας ἀφιέρωσης στὸ Χριστὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία του, τὴ μοναχικὴ ταπείνωση, τὴ θυσιαστικὴ ὑπακοή, τὴ ζέση τῆς πίστεως, μὲ τὴν ἀκρίβεια τῆς πνευματικῆς σας ζωῆς καὶ κυρίως μὲ τὴ χάρη τῆς ἁγιοπνευματικῆς καρδιακῆς σας προσευχῆς, καλεῖσθε νὰ διδάξετε, νὰ θεραπεύσετε, νὰ ἀναπαύσετε τὶς ψυχὲς τῶν ταλαιπωρημένων καὶ ἀπελπισμένων ποὺ προστρέχουν στὰ μοναστήρια μας. Πνευματικὰ ἰατρεῖα καὶ ὁδοδεῖκτες στὸ δρόμο τῆς ἁγιότητος ἀποτελοῦν καὶ θὰ συνεχίσουν νὰ ἀποτελοῦν τὰ μοναστήρια μας, μὲ τοὺς δικούς σας νυχθήμερους κόπους καὶ τὴ δική μας ταπεινὴ καὶ διακριτικὴ συμπαράσταση.

Ὅπως ἔχω πεῖ καὶ στὸ παρελθὸν καὶ συνεχίζω νὰ ἐπαναλαμβάνω: «Ἐκκλησία χωρὶς μοναχοὺς καὶ μοναστήρια δὲν μπορεῖ νὰ ὑφίσταται. Τὰ μοναστήρια ἦταν, εἶναι καὶ θὰ παραμείνουν πάντοτε οἱ ὀάσεις καὶ τὰ πνευματικὰ καταφύγια τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ ἐν μέσῳ τῆς ἐρήμου τῆς σημερινῆς πραγματικότητας, ἡ ὁποία κυριαρχεῖται ἀπὸ τὸ κοσμικὸ φρόνημα, τὴν ἀπόκλιση ἀπὸ τὸ εὐαγγελικὸ κήρυγμα καὶ τὴν ἀποξένωση ἀπὸ τὶς χριστιανικὲς ἀρχές. Γι᾽ αὐτό, ὁ λαός μας ἀγαπᾶ καὶ ἀγκαλιάζει τὰ μοναστήρια καὶ τὰ ὑποστηρίζει διαχρονικὰ στὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας». 

     Ὁ Γέρων Ἐφραὶμ καὶ οἱ ἀνὰ τὸν κόσμο μαθητὲς καὶ τέκνα του, εἶναι οἱ γνήσιοι φορεῖς τῆς ὀρθόδοξης ἡσυχαστικῆς παράδοσης τοῦ Ὁσίου Ἰωσὴφ τοῦ Ἡσυχαστοῦ, τοῦ γενναίου στρατιώτου τοῦ Χριστοῦ ποὺ τρύγησε τὸ μέλι τῆς ἡσυχίας, ἐζήλωσε τοὺς ἀρχαίους ἀσκητὲς καὶ ἀνεδείχθη πρότυπο ἀσκητικῆς βιοτῆς καὶ καθαρῆς προσευχῆς. Ἡ ἐπίδραση τῆς ζωῆς καὶ τοῦ ἔργου τοῦ Ἁγίου Ἰωσὴφ τοῦ Ἡσυχαστοῦ στὴν πνευματικὴ ἀναγέννηση τοῦ ἁγιορείτικου μοναχισμοῦ καὶ στὴν ἀναβίωση τῆς φιλοκαλικῆς παράδοσης στὴν ὀρθόδοξη ἐκκλησιαστικὴ ζωὴ στὴν Ἑλλάδα, τὴν Κύπρο, τὸν Καναδᾶ, ἐδῶ στὴν Ἀμερική μας καὶ στὴν οἰκουμένη ὁλάκερη, εἶναι ἀνυπέρβλητη. Ὁ Γέροντας Ἐφραίμ, τηρώντας μὲ κατ᾽ ἐπίγνωση ζῆλο τὴν ἱερὴ ἐργασία τῆς καρδιακῆς προσευχῆς, γεύθηκε τὶς ἐνέργειες τῆς θείας χάριτος ἀσκούμενος παρὰ τοὺς πόδας τοῦ Ὁσίου Ἰωσὴφ τοῦ Ἡσυχαστοῦ. Μὲ τὴ συνεχῆ ἐσωτερικὴ ἐργασία του ἔγινε πράγματι δοχεῖο τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ὅταν ἦρθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου «διέβη εἰς Ἀμερικήν» γιὰ νὰ γίνει ἱεραπόστολος τῆς ἀληθινῆς ἡσυχίας.

Πρὶν τὴν ἔλευση τοῦ Γέροντος στὴν Ἀμερική, ἔγιναν κάποιες προσπάθειες ἵδρυσης μοναστικῶν κοινοτήτων, χωρὶς τὸ ἐπιθυμητὸ ἀποτέλεσμα. Μὲ τὴν ἀσκητικὴ ἁπλότητά του, ἀλλὰ πλήρης ἱεραποστολικοῦ ζήλου, ἔχοντας μέσα του ἄνωθεν πληροφορία γιὰ τὴν ἐπιτυχία τοῦ ἐγχειρήματος, ὄχι μόνο μετέφερε τὴν ὀρθόδοξη μοναχικὴ παράδοση στὴν Ἀμερικὴ καὶ τὸν Καναδᾶ, ἀλλὰ ἔγινε κτήτορας δεκάδων μοναστικῶν κοινοτήτων καί, ἐπιτρέψτε μου νὰ πῶ, ἁγίασε μὲ τὴν προσευχητικὴ παρουσία του τὸ Νέο Κόσμο. Στὸ πετραχήλι του ἀναπαύθηκαν χιλιάδες ψυχές, γιατὶ ἡ μέριμνά του ἦταν ὄχι μόνο νὰ φέρει κοντὰ στὸ Χριστὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλὰ καὶ νὰ τοὺς καταστήσει ἁγωνιστὲς κατὰ τῶν παθῶν καὶ τῶν σειρήνων τοῦ αἰῶνος τούτου.

Πολλοὶ πολέμησαν τὸν Γέροντα μὴ γνωρίζοντες ἴσως ἐπαρκῶς τὴν πνευματικὴ ἀξία τοῦ μοναχισμοῦ καὶ μὴ διαβλέποντες τὴ δυναμικὴ τῆς μοναχικῆς βιοτῆς. Ὁ Γέροντας ὅμως, καταβάλλοντας ἀνυπέρβλητους κόπους, πόνους καὶ δάκρυα, μὲ ὑποδειγματικὴ ὑπομονὴ καὶ κυρίως μὲ εὐαγγελικὴ ἀγάπη καὶ συγχωρητικότητα γιὰ τὸν ἄνθρωπο, ἔπεισε καὶ τοὺς πλέον δύσπιστους, καὶ ἀποτέλεσε παράδειγμα καὶ φῶς στὰ σκοτάδια τῆς πνευματικῆς ἀγνωσίας. Ἐκένωσεν ἑαυτόν, ὥστε νὰ μεταδώσει σὲ ὅλους μας ἀσφαλῆ καὶ εὐκολοβάδιστο δρόμο σωτηρίας.

     Τὴν ὁδὸ τῆς σωτηρίας ἀναζητώντας ὅλοι μας, προσβλέπουμε στὴν πνευματικότητα τοῦ μοναχισμοῦ καὶ στὴν αὐθεντικῶς βιούμενη λειτουργικὴ παράδοσή του. Ἡ καθημερινὴ μετάνοια καὶ προσευχή, ὡς κύριοι σκοποὶ τῆς μοναχικῆς πολιτείας, ἔχουν ἀπόλυτα ἐσχατολογικὴ διάσταση. «Οὐ γὰρ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν» (Ἑβρ. 13:1). Ἡ ἀξία τῆς πνευματικότητας ποὺ ἀπορρέει ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἐσχατολογικὴ διάσταση τῆς κατὰ Χριστὸν ζωῆς, εἶναι τὸ ζητούμενο γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωπο στὴν Ἀμερική.

Ὁ ἄνθρωπος που ἔρχεται στὸ μοναστήρι, εἴτε λαϊκὸς εἴτε κληρικός, γεμᾶτος ἀγωνία καὶ ἐρωτηματικὰ γιὰ τὴ ζωή του καὶ τὴ σωτηρία του, βρίσκει τὴν ἀπάντηση στὴν προσευχὴ τῶν μοναχῶν. Καὶ μόνο ἡ συμμετοχὴ στὴ λατρευτικὴ ζωὴ τῆς μονῆς, ἀναπτερώνει καὶ εἰρηνεύει τὸν ἄνθρωπο. Ἡ θωριὰ τῆς χαρμολύπης στὰ πρόσωπα τῶν νέων μοναχῶν ποὺ ἄφησαν τὸν κόσμο γιὰ τὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, δρᾶ ἱεραποστολικὰ καὶ κάνει τὸν προσκυνητή, μὲ θαυμαστὸ τρόπο, νὰ ἀναλογιστεῖ τὴ ματαιότητα τοῦ κόσμου καὶ νὰ ἐπαναπροσδιορίσει τὶς προτεραιότητές του στὶς ἀξίες τῆς ζωῆς.

Ὁ παραινετικὸς λόγος τοῦ γέροντα ἢ τῆς γερόντισσας ἀναπαύει καὶ ἀλλοιώνει τὴν κουρασμένη ψυχή. Ἡ διακονία τοῦ μυστηρίου τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως διαλύει τὰ δεσμὰ τῆς ἁμαρτίας καὶ κατατροπώνει τὰ βέλη τοῦ πονηροῦ. Ὁ φίλαυτος καὶ πλήρης ἐγωϊσμοῦ παλαιὸς Ἀδὰμ ἀποθέτει στὸ σταυρὸ τοῦ νέου Ἀδάμ, τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον καὶ ἀναγεννημένος πνευματικὰ ἐξέρχεται τῆς μονῆς πλήρης χάριτος.

Ἡ ἐμπειρία ποὺ ἔζησε στὸ μοναστήρι, τὸν ἀκολουθεῖ καὶ στὸν κόσμο. Ἐπιστρέφει στὴν οἰκογένειά του ἔμπλεως ἀγάπης, γιατὶ γεύθηκε τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν ἁγωνιζομένων ἀδελφῶν. Συμμετέχει πλέον συνειδητὰ στὴ ζωὴ τῆς ἐνορίας του, κατανοώντας ὅτι ὁ Χριστὸς μᾶς καλεῖ ὄχι νὰ γίνουμε ἁπλᾶ καλοὶ ἄνθρωποι, ἀλλὰ πολίτες τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Κατανοεῖ, ὅτι ἡ ὀρθόδοξη πίστη δὲν εἶναι ἀτομικὴ θρησκευτικὴ ὑπόθεση, ἀλλὰ συλλογικὴ πορεία πρὸς τὴν ἁγιότητα. Ἁγιότητα ποὺ πραγματοποιεῖται μέσα ἀπὸ τὴν καθημερινὴ μετάνοια, τὴν προσευχὴ καὶ τὴ μυστηριακὴ ἕνωση μὲ τὸν Νυμφίο Χριστό. Βιώνει τὴν Ἐκκλησία σὰν Σῶμα Χριστοῦ καὶ ἔχει ζωντανὴ τὴν πεποίθηση ὅτι τὸν συνοδεύει ἡ προσευχὴ τῶν ἀδελφῶν μοναχῶν. Βάζει στόχο στὴ ζωή του νὰ μιμηθεῖ ὅσον δύναται τὴν ἀγγελικὴ ζωὴ τῶν μοναχῶν.

Μὲ τὸν τρόπο αὐτό, ἐπιδρᾶ ἄμεσα ἡ μοναστικὴ πνευματικότητα στὴν ἐνοριακὴ πνευματικότητα. Οἱ ἐνορίες μας, ἔχοντας τὸ παράδειγμα τοῦ κοινοῦ βίου τῶν μοναχῶν καὶ τὴ γεύση τῆς αὐθεντικῆς μυστηριακῆς καὶ λειτουργικῆς ζωῆς, συνεχίζουν τὸ ἔργο τῆς σωτηρίας στὸν κόσμο, εὐαγγελιζόμενες μὲ ἐνθουσιασμὸ τὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὅλο καὶ περισσότερα μέλη τῶν ἐνοριῶν μας ἀναγνωρίζουν ὅτι δὲν ἀρκεῖ νὰ εἶναι κατὰ παράδοση ἑλληνορθόδοξοι, ἀλλὰ ὅτι χρειάζεται νὰ γίνουν κατ᾽ ἀκρίβειαν ἐνεργὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Χάρη στὸ ἔργο ὅλων τῶν μοναστηριῶν μας, προσεύχονται, ἐκκλησιάζονται, ἐξομολογοῦνται, καὶ κοινωνοῦν συνειδητά. Κατὰ τὸ λόγο τοῦ ἀειμνήστου Γέροντα Χαραλάμπους τοῦ Διονυσιάτου: «δὲν γιορτάζουν ἁπλᾶ ἀνάσταση ἀλλὰ τὴ ζοῦν». Αὐτὸ εἶναι τὸ θαῦμα ποὺ συντελεῖται στὴν Ἀμερικὴ καὶ αὐτὴ εἶναι ἡ προσφορὰ ὅλων σας, σεβαστοὶ γέροντες καὶ γερόντισσες, στὴν ἱερά μας Ἀρχιεπισκοπή.

Ἐπιτρέψτε μου στὸ σημεῖο αὐτό, πρὶν κλείσω τὴν εἰσήγησή μου, νὰ καταθέσω στὴν ἀγάπη σας κι ἕνα λογισμό μου. Θεωρῶ ὅτι συνδέεται ἄμεσα τόσο μὲ τὶς ταραχὲς ποὺ ζοῦμε στὸ σύγχρονο ἐκκλησιαστικὸ γίγνεσθαι, ὅσο καὶ μὲ τὸν τρόπο ποὺ ὁ ἀείμνηστος Γέροντας ἀντιμετώπισε πειρασμούς, προερχόμενους ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικὴ διοίκηση. Ὁ Γέροντας Ἐφραὶμ ἀποτελεῖ πέραν τῶν ὅσων ἐξέθεσα, φορέα καὶ ἑνὸς γνησίου ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος. Διδάχθηκε ἀπὸ τὸν Ἅγιο Ἰωσὴφ τὸν Ἡσυχαστή, ὅτι, παρ᾽ ὅλους τοὺς ποικίλους κατὰ καιροὺς κλυδωνισμούς, «ἡ Ἐκκλησία εὑρίσκεται εἰς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως».

Ἀδελφοί μου, ἂς ἔχουμε πάντοτε κατὰ νοῦ ὅτι τὸ Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο εἶναι ἡ πνευματικὴ μητέρα ὅλων μας. Τὸ Φανάρι εἶναι ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καὶ τὸ «Μέγα Μοναστήρι». Μέγας Ἡγούμενος εἶναι ὁ Οἰκουμενικός μας Πατριάρχης καὶ ἁγωνίζεται τυπτόμενος, διωκώμενος καὶ λοιδορούμενος, κάτω ἀπὸ ἀντίξοες συνθῆκες, νὰ διαφυλάξει τὴν Ὀρθοδοξία καὶ τὴν παράδοση τοῦ Γένους μας. Ἡ Α. Θ. Παναγιότης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης μας κ. κ. Βαρθολομαῖος εἶναι ἴσως ὁ μοναδικὸς στὴν ἱστορία Πατριάρχης ποὺ μὲ τὴν περὶ Αὐτὸν Ἁγία καὶ Ἱερὰ Σύνοδο κατέταξε στὸ ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας μας τόσους σύγχρονους ἁγίους μοναστὲς τῆς Ἐκκλησίας, θέλοντας νὰ δείξει στὸν κόσμο ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι ζωντανὴ καὶ ὅτι μέσα στὴν Ἐκκλησία ὁ πεπτωκὼς ἄνθρωπος συνεχίζει νὰ τελειοῦται καὶ ὅτι ἡ ἁγιότητα πραγματοποιεῖται. Ἐνίοτε, ἀνθρωπίνως, ἴσως νὰ λυπούμαστε ἢ καὶ νὰ διαφωνοῦμε μὲ κάποιες ἀποφάσεις ἢ ἐνέργειες τοῦ Πατριάρχου μας. Νὰ νομίζουμε ὅτι κάνει λάθη. Ἡ Ἐκκλησία ὅμως δὲν κάνει λάθη. Τὸ Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο εἶναι ἡ Ἐκκλησία μας καὶ Ἐκκλησία εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς εἰς τοὺς αἰώνας.

Ἂς ἀκολουθήσουμε, ἀδελφοί μου, τὸ παράδειγμα τοῦ Ὁσίου Ἰωσὴφ καὶ τοῦ Γέροντά μας Ἐφραὶμ κι ἂς ἀγκαλιάσουμε τὸ μαρτυρικό μας Φανάρι. Νὰ τὸ ἀγαπᾶμε, νὰ τὸ σεβόμαστε, νὰ τὸ σκεπάζουμε, νὰ τὸ προστατεύουμε. Νὰ προσευχόμαστε γιὰ τὸν Πατριάρχη μας καὶ τὰ μέλη τῆς Πατριαρχικῆς Αὐλῆς ποὺ δίνουν καθημερινὸ ἁγώνα γιὰ τὴ μαρτυρία τῆς πίστεως. Τὸ Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο εἶναι τὸ σεπτὸ Κέντρο τῆς Ὀρθοδοξίας μας, εἶναι, κατὰ τὶς ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν μας Συνόδων, ἡ πρωτόθρονη Ἐκκλησία καὶ ἔχει τὴ μέριμνα πασῶν τῶν Ἐκκλησιῶν.

Ἡ μέριμνα τῆς Ἐκκλησίας μας, γενικότερα, καὶ τῆς Ἱερᾶς μας Ἀρχιεπισκοπῆς, εἰδικότερα, εἶναι νὰ ἀγκαλιάσουμε κατὰ Χριστὸν ἀγαπητικά, νὰ ὑποστηρίξουμε παντοιοτρόπως καὶ νὰ φέρουμε στὸ κέντρο τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ βίου τὰ μοναστήρια μας. Κατανοῶ ὅτι ὁ μοναχὸς ζητᾶ τὴν ἡσυχία πρωτίστως, ἀλλὰ ὑπάρχει ἀνάγκη νὰ συμπορευθοῦμε, νὰ συνεργαστοῦμε σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς ὥστε νὰ μεταμορφώσουμε καὶ νὰ ἁγιάσουμε τὴν τοπική μας Ἐκκλησία.

Δεσμεύομαι ὡς Ἀρχιεπίσκοπος νὰ πράξω ὅ,τι εἶναι δυνατό, ὥστε νὰ βασιλεύει ἡ εἰρήνη καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ στὶς καρδιὲς ὅλων μας καὶ ὡς ἕνα Σῶμα Χριστοῦ, ὡς μία Ἐκκλησία, ἱερὲς μονές, ἐνορίες, κλῆρος καὶ λαός, ὡς ἑνωμένη πνευματικὴ δύναμη νὰ κηρύξουμε Χριστόν, τὸν δι᾽ ἡμᾶς καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν γεννηθέντα καὶ σπαργανωθέντα, σταυρωθέντα καὶ ἀναστάντα.

Κατακλείοντας, θέλω ταπεινὰ νὰ σᾶς εὐχαριστήσω ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μου ποὺ στέκεστε ἐπάξια στὶς ἐπάλξεις τοῦ μοναχισμοῦ στὴν Ἀμερική. Σᾶς παρακαλῶ νὰ συνεχίσετε τὴν καθημερινή σας μαρτυρία πρὸς τὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ στὴν Ἀμερικὴ καὶ νὰ εὔχεστε γιὰ τὸν ἐλάχιστο Ἀρχιεπίσκοπό σας, τοὺς ἱεράρχες μας, τοὺς κληρικούς μας καὶ τοὺς πιστούς μας, ὥστε ὅλοι νὰ βροῦμε τὴ σωτηρία, μὲ τὶς πρεσβεῖες τοῦ Ἁγίου Ἰωσὴφ τοῦ Ἡσυχαστοῦ, τοῦ ὁποίου «τὴν χάριτας μυροβλύζουσαν κάραν, ὡς πολύτιμον χρυσὸν καὶ ὄλβον χαίρει ἔχουσα ἡ Ἀριζόνα».

Ἡ δὲ μνήμη τοῦ ἡγιασμένου μαθητοῦ αὐτοῦ καὶ γέροντός μας, τοῦ θεμελιωτοῦ τοῦ ἐν Ἀμερικῇ ὀρθοδόξου μοναχισμοῦ, τοῦ ὁποίου συνήλθαμε νὰ τελέσουμε τὸ τριετὲς ἀπὸ τῆς ὁσιακῆς κοιμήσεως ἱερὸ τοῦτο μνημόσυνο, εἴη αἰωνία καὶ ἄληστος.

Ἀμήν.