Ἀριθ. Πρωτ. 186/2021
Ποιμαντορικὴ καὶ Ἀρχιεπισκοπικὴ ἐγκύκλιος γιὰ
τὴν ἡμέρα πένθους γιὰ τὴν Ἁγία Σοφία.
24 Ἰουλίου 2021
Πρὸς τοὺς Σεβασμιωτάτους καὶ Θεοφιλεστάτους Ἀρχιερεῖς, τοὺς Εὐλαβεστάτους Ἱερεῖς καὶ Διακόνους, τοὺς Μοναχοὺς καὶ τὶς Μοναχές, τοὺς Προέδρους καὶ τὰ Μέλη τῶν Κοινοτικῶν Συμβουλίων, τοὺς Ἐντιμολογιωτάτους Ἄρχοντες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τὰ μέλη τῆς Ἡγεσίας τῶν 100, τὰ Ἡμερήσια καὶ Ἀπογευματινὰ Σχολεῖα, τὶς Φιλοπτώχους Ἀδελφότητες, τὴ Νεολαία, τὶς Ἑλληνορθόδοξες Ὀργανώσεις καὶ ὁλόκληρο τὸ Χριστεπώνυμο πλήρωμα τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς.
Προσφιλεῖς ἀδελφοὶ καὶ ἀδελφὲς ἐν Χριστῷ,
Ἡ σοφία ᾠκοδόμησεν ἑαυτῇ οἶκον καὶ ὑπήρεισεν στύλους ἑπτά. (Παροιμίαι 9:1)
Σὰν σήμερα, ἀκριβῶς πρὶν ἕνα χρόνο, ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας, ἡ δική μας Ἁγία Σοφία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, χωρὶς κανένα πραγματικὸ λόγο μετατράπηκε σὲ τζαμί. Μιὰ ἡμέρα ζοφερή, ὄχι μόνο γιὰ τοὺς ὀρθοδόξους χριστιανούς, ἀλλὰ γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, ποὺ ἀντιλαμβάνονται μὲ νηφαλιότητα καὶ ἀμεροληψία ὅτι ἡ Ἁγία Σοφία δὲν εἶναι ἁπλὰ ἕνας ἱερὸς τόπος γιὰ ὅλους τοὺς ὀρθοδόξους χριστιανούς, ἀλλὰ ἕνα μοναδικὸ σύμβολο ποὺ χαρακτηρίζει τὴν πίστη μας καὶ τὸν πολιτισμό μας. Ἔτσι, σὰν ἕνα μνημεῖο πολιτισμοῦ θὰ μποροῦσε νὰ συνεχίζει νὰ λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο, μὲ τὸν στοιχειώδη σεβασμὸ στὴν ἱστορία, τὴν ἱερότητα καὶ τὸν πολιτισμὸ τοῦ χώρου. Ὅμως, σὲ μιὰ πόλη μὲ ἄφθονους τόπους ἀφιερωμένους στὴν Ἰσλαμικὴ λατρεία, αὐτὴ ἡ μετατροπὴ σὲ Ἰσλαμικὸ τέμενος χρησιμοποιήθηκε γιὰ νὰ σταλθεῖ ἕνα μήνυμα στὶς θρησκευτικὲς μειονότητες τῆς περιοχῆς, ποτίζοντας τὸ δέντρο τοῦ ἐθνικισμοῦ.
Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ θρηνοῦμε ὄχι μόνο σήμερα ἀλλὰ κάθε μέρα μέχρι νὰ ἀποδοθεῖ δικαιοσύνη γιὰ τὴ Μεγάλη Ἐκκλησία. Ἡ Ἁγία Σοφία ποὺ εἶναι τὸ διαμάντι ποὺ μᾶς παρέδωσε ὁ Βυζαντινὸς Πολιτισμός, θὰ μποροῦσε νὰ παραμείνει ἕνας χῶρος διαλόγου μεταξὺ πολιτισμῶν καὶ θρησκειῶν, καθὼς κάθε πολιτισμὸς καὶ θρησκεία ἀξίζουν τὸ σεβασμό μας. Ἂν ὅμως ἔπρεπε ὁπωσδήποτε νὰ ἀποκατασταθεῖ ὁ λατρευτικὸς χαρακτήρας τῆς Ἁγίας Σοφίας, τότε σίγουρα θὰ ἔπρεπε αὐτὸς ὁ λατρευτικὸς χαρακτήρας νὰ ταυτίζεται μὲ τὴν ἀρχικὸ σκοπὸ τῆς κατασκευῆς της.
Μέχρι οἱ προσευχὲς μας νὰ εἰσακουσθοῦν, πρέπει νὰ ἐντείνουμε τὶς προσπάθειες μας, ὑποστηρίζοντας σὰν τοὺς ἑπτὰ στύλους ἀπὸ τὸ βιβλίο τῶν Παροιμιῶν τὸν Οἶκο αὐτὸ τῆς Σοφίας, βοηθώντας μὲ κάθε τρόπο τὴ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τὴν Ἐκκλησία ποὺ ἵδρυσε ὁ Ἀπόστολος Ἀνδρέας. Διότι εἶναι αὐτὸς ἀκριβῶς ὁ Θρόνος τοῦ Ἀποστόλου ποὺ συνεχίζει τὴν οἰκουμενικὴ ἀποστολὴ ποὺ εἶναι χαραγμένη σὲ κάθε πέτρα τῆς Ἁγίας Σοφίας.
Σήμερα θρηνοῦμε, ἀλλὰ ὅχι ὅπως «οἱ λοιποὶ οἱ μὴ ἔχοντες ἐλπίδα» (Α´ Θεσ. 4:13), διότι ἐλπίζοντας στὴν ἀνάσταση, περιμένουμε καὶ τὴν ἀποκατάσταση τῆς Ἁγίας Σοφίας.
Μετὰ πατρικῆς ἐν Κυρίῳ Ἰησοῦ Χριστῷ ἀγάπης,
† ὁ Ἀμερικῆς Ἐλπιδοφόρος