ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
Ἀριθ. Πρωτ. 02 / 09

                                                                                                    

30 Ἰανουαρίου 2009
Ἑορτή Τριῶν Ἱεραρχῶν καί
Ἡμέρα Ἑλληνικών Γραμμάτων
                                                                                                         
Πρός τούς Σεβασμιωτάτους καί Θεοφιλεστάτους Ἀρχιερεῖς, τούς Εὐλαβεστάτους Ἱερεῖς καί Διακόνους, τούς Μοναχούς καί Μοναχές, τούς Προέδρους καί Μέλη τῶν Κοινοτικῶν Συμβουλίων, τά Ἡμερήσια καί Ἀπογευματινά Σχολεῖα, τίς Φιλοπτώχους Ἀδελφότητες, τήν Νεολαία, τίς Ἑλληνορθόδοξες Ὀργανώσεις καί ὁλόκληρο τό Χριστεπώνυμον πλήρωμα τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς.

Προσφιλεῖς Ἀδελφοί καί Ἀδελφές ἐν Χριστῷ,

    Ἡ μνήμη τῶν Τριῶν Ἁγίων Πατέρων, Μεγάλων Ἱεραρχῶν καί Οἰκουμενικῶν Διδασκάλων Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου ἀποτελεῖ μεγάλη ἐτήσια ἑορτή τῆς Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας κατά τήν ὁποία τιμοῦμε τήν ἀταλάντευτη πίστη καί τήν πνευματική λαμπρότητα τριῶν Ἁγίων οἱ ὁποῖοι προσέφεραν ὁλόκληρη τήν ζωή καί τίς ἱκανότητές των στήν ὑπηρεσία τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἀνθρωπότητος. Ὡς ἀνιδιοτελεῖς ἀρχιεπίσκοποι καί ποιμένες, ὁδήγησαν τούς πιστούς στή λατρεία καί τήν διακονία. Ὡς στοργικοί διδάσκαλοι, προσέφεραν καθοδήγηση στήν ὁδό τῆς ἁγιότητος. Ὡς θεϊκά ἐμπνευσμένοι θεολόγοι, χρησιμοποίησαν τίς διανοητικές των ἱκανότητες γιά τήν ἀντιμετώπιση πλανῶν καί τήν ὑπεράσπιση τῆς ἀληθείας. Ὡς ἅγιοι ἄνθρωποι, ἔζησαν κατά τρόπον ὁ ὁποῖος ἀπετέλεσε παράδειγμα γιά ὅλους τῆς χάριτος καί τῶν εὐλογιῶν τῆς ζωῆς μέ τόν Θεό.

    Ἡ ζωή καί τό ἔργο τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν ἐτόνισε τήν σημαντική σχέση ἑκάστου καί ὅλων τῶν ἀνθρώπων μέ τόν Θεό μέσῳ τῆς πίστεως ἐν Χριστῷ. Ἐπεβεβαίωσαν ὅτι αὐτή ἡ σχέση καλλιεργήθηκε πρός σωτηρία καί αἰώνια ζωή ἐντός τῆς κοινότητος τῶν πιστῶν, τήν Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία ἦταν γι’αὐτούς πρωτίστως καί κυρίως ἕνας πνευματικός οἶκος ὅπου ἱκανοποιήθηκαν οἱ ἀνάγκες καί οἱ ἐπιθυμίες τῆς ψυχῆς. Ἦταν, ἐπίσης, τόπος ἀνακαινίσεως, ὅπου οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ ἔλαβαν ἕνα νέο συμβόλαιο μέσῳ τῆς προσφορᾶς καί τοῦ θριάμβου τοῦ Χριστοῦ. Ἐπιπλέον, οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες ἐδίδαξαν ὅτι ἡ ζωή ἡ ὁποία βιώνεται στήν Ἐκκλησία ἀποτελεῖ μέσον ὁλοκληρώσεως, τό ὁποῖο ὁδηγεῖ τούς πιστούς στήν ἐπίτευξη τῆς τελειότητος τῆς πίστεώς τους, καί τήν ἀποκατάσταση τῶν πάντων  στήν οὐράνια βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

    Πρῶτον, οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες ἀναγνωρίζουν τήν πνευματική φύση τῆς Ἐκκλησίας, ἀποκαλώντας την συχνά «Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ» ἤ «Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ» καί θεωρώντας την ὡς πνευματική κοινότητα ἀποτελουμένη ἐκ πνευματικῶν ὄντων. (Γρηγόριος Ναζιανζηνός, Βασίλειος ὁ Μέγας). Ἡ προέλευση τῆς Ἐκκλησίας εἶναι θεία καί οὐράνια, ἀντανακλώντας τήν σοφία καί τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Ἐπιπλέον, ἡ Ἐκκλησία ἑνώνεται μέ τόν Θεό μέσω τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος σαρκώθηκε γιά νά ἀνακαινίσῃ, καθαγιάσῃ καί τελειοποιήσῃ τούς ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ πού ζοῦν μέσα στόν πεπτωκότα κόσμο. Ἐπίσης, ἐντός τῆς Ἐκκλησίας ἑνώνεται τό οὐράνιο μέ τό ἐπίγειο. Ἡ σύναξη τῶν πιστῶν στή λατρεία καί μέ σκοπό τό ἔργο τῆς διακονίας ἑνώνεται μέ πνευματικό τρόπο μέ τίς μυριάδες τῶν ἀγγέλων καί τίς χιλιάδες τῶν μαρτύρων, μέ τούς χορούς τῶν ἀποστόλων, καί τά τάγματα τῶν δικαίων, καί ὅλων τῶν Θεῷ εὐαρεστησάντων (Ἰωάννης Χρυσόστομος). Ἀπό κοινοῦ προσφέρουμε λατρεία, ἱκεσία καί διακονία• καί, ἀπό κοινοῦ ἀναμένουμε τήν ἔλευση τῆς Νέας Ἰερουσαλήμ ὁπότε καί ἡ ἕνωση αὐτή θά ὁλοκληρωθῆ.  

    Δεύτερον, οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες ἐδίδαξαν ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι τόπος θεραπείας καί ἀνακαινίσεως. Ἡ  Ἐκκλησία εἶναι λουτρό πνευματικό ὄχι μόνο τοῦ σώματος ἀλλά καί τῆς ψυχῆς πού καθαρίζει τήν κηλίδα τῆς ἁμαρτίας μέ τούς ποικίλους τρόπους τῆς μετανοίας, ἐδίδαξε ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Μέσῳ τῶν Ἁγίων Μυστηρίων καί τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, καί μέσῳ τῆς διδασκαλίας καί τῆς ποιμαντικῆς καθοδηγήσεως, ἡ ψυχή μπορεῖ νά θεραπευθῇ ἀπό τήν ἀσθένεια τῆς ἁμαρτίας, νά ἰαθῇ ἀπό τίς συνέπειες τῶν ἀνίερων παθῶν καί ἐπιθυμιῶν, καί νά ἀποκατασταθῇ στό κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ. Ἐπιπλέον, οἱ ἅγιοι αὐτοί πατέρες ἐδίδαξαν ὅτι αὐτή ἡ πνευματική ἴαση καί μεταμόρφωση πραγματοποιήθηκε στήν Ἐκκλησία μέσῳ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὅπως ὁ Χριστός ἕνωσε τό θεϊκό καί τό ἀνθρώπινο μέσῳ τῆς Σαρκώσεώς Του, ἔτσι καί ἡ Ἐκκλησία, τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, συνενώνει σήμερα τήν ἀνθρωπότητα μέ τήν θεραπευτική δύναμη καί παρουσία τοῦ Θεοῦ.

    Τρίτον, αὐτοί οἱ μεγάλοι διδάσκαλοι καί θεολόγοι ὁδήγησαν τούς πιστούς στήν Ἐκκλησία ὡς τόπο προετοιμασίας γιά ὁλοκλήρωση καί τελειοποίηση στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Μέσῳ τῆς ζωῆς καί προόδου τῆς ἐπίγειας Ἐκκλησίας οἱ πιστοί ἔχουν μιά  πρόγευση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ ἡ ὁποία θά ἔλθει. Ἐκεῖ, τό θέλημα τοῦ Θεοῦ πραγματοποιεῖται ὁλοκληρωτικά καί τέλεια. Ἐδῶ, ἡ ἐπίγεια Ἐκκλησία ὁδηγεῖ τίς καρδιές καί διάνοιές μας στήν εἰκόνα τῆς ἄνω Ἱερουσαλήμ προετοιμάζοντάς μας γιά τήν ἡμέρα ἐκείνη ὅταν τά πάντα θά ἀνακαινισθοῦν.

    Τέλος, ἀναγνωρίζουμε τίς θεολογικές διαστάσεις καί τούς λόγους συσχετίσεως τῆς Ἑορτῆς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν μέ τόν ἑορτασμό τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων. Αὐτός ὁ μακροχρόνιος συσχετισμός τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων μέ τούς Τρεῖς Ἱεράρχες τονίζει τήν ἔμφαση τήν ὁποία ἔδωσαν αὐτοί οἱ ἅγιοι πατέρες στή μάθηση, τήν διανοητική ἱκανότητα καί πειθαρχία, καθώς καί τήν χρήση τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσας καί σκέψεως γιά τήν μετάδοση τοῦ μηνύματος καί τῆς ἀποστολῆς τῆς Ἐκκλησίας καί τήν διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ. Συνδυάζοντας τήν ἀγάπη τους γιά τή γλώσσα καί τήν γνώση μέ τήν πιστή καί θυσιαστική προσφορά πρός τούς ἄλλους καί τήν Ἐκκλησία, προσέφεραν ἕνα παράδειγμα τῆς ὑπέροχης διακονίας, τήν ὁποία ἡ Ἐκκλησία πρέπει να προσφέρῃ πάντοτε καί παντοῦ. Ἡ πνευματική ἀνανέωση καί διαμόρφωση ἐπιτυγχάνεται μέσῳ τῆς καλλιεργείας τῆς ψυχῆς καί τοῦ νοῦ. Προάγεται, ἐπίσης, μέσῳ τῆς γνώσεως τῆς γλώσσας, τῶν τεχνῶν, τῆς ἐπιστήμης καί τῶν στοιχείων τοῦ πολιτισμοῦ καί τοῦ κόσμου μας τά ὁποῖα εἶναι ὠφέλιμα γιά τήν ζωή καί τήν σχέση μας μέ τόν Θεό. Ἐντός τῆς Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἔχουμε τήν μοναδική εὐκαιρία νά ἀκολουθήσουμε τό παράδειγμα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, συνδυάζοντας  γλώσσα, σκέψη, πίστη καί τήν κλήση νά ὁδηγήσουμε τούς συνανθρώπους μας στόν Θεό καί σέ ἀνώτερα ἐπίπεδα γνώσεως καί ὑπάρξεως.

    Μέ τόν ἑορτασμό μας τῶν Τριῶν Ἁγίων Πατέρων καί Οἰκουμενικῶν Διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας μας, Ἁγίου Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, εὔχομαι νά ἐπικυρώσουμε τήν θεία σοφία των διά τῆς βαθυτέρας ἀφοσιώσεώς μας στή ζωή μας ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Εὔχομαι, ἐπίσης, νά μιμηθοῦμε τήν ἀγάπη των γιά μάθηση καί νά χρησιμοποιήσουμε ὅλα τά μέσα γιά νά ἐνισχύσουμε τήν ἐκπαίδευση στίς ἐνορίες μας καί νά δώσουμε στίς νεώτερες γενιές μας πίστη καί κληρονομία οἱ ὁποῖες θά τίς προετοιμάσουν γιά νά ζήσουν ὁλοκληρωμένη ζωή ἐπί τῆς γῆς καί νά ἀπολαύσουν τήν πρόγευση τῆς ἐπερχομένης βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Μέ πατρική ἐν Χριστῷ ἀγάπη,

† ὁ  Ἀρχιεπίσκοπος Ἀμερικῆς Δημήτριος