Ἀριθμ. Πρωτ. 10/18
30 Ἰανουαρίου 2018
Ἑορτή τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν
καί τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων
Πρός τούς Σεβασμιωτάτους καί Θεοφιλεστάτους Ἀρχιερεῖς, τούς Εὐλαβεστάτους Ἱερεῖς καί Διακόνους, τούς Μοναχούς καί Μοναχές, τούς Προέδρους καί Μέλη τῶν Συμβουλίων τῶν Ἑλληνορθοδόξων Κοινοτήτων, τῶν Διακεκριμένων Ἀρχόντων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τά Ἡμερήσια καί Ἀπογευματινά Σχολεῖα, τίς Φιλοπτώχους Ἀδελφότητες, τήν Νεολαία, τίς Ἑλληνορθόδοξες Ὀργανώσεις καί ὁλόκληρο τό Χριστεπώνυμον πλήρωμα τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς
Προσφιλεῖς ἀδελφοί καί ἀδελφές ἐν Χριστῷ,
Στόν ἑορτασμό μας αὐτῆς τῆς ἱερᾶς μνήμης τῶν Τριῶν Μεγίστων Ἱεραρχῶν καί Οἰκουμενικῶν Διδασκάλων, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, πρέπει νά λάβουμε ὑπ’ὄψιν μας τίς προετοιμασίες μας γιά τήν 44η Διετῆ Κληρικολαϊκή Συνέλευσή μας ἡ ὁποία θά λάβη χώρα στή Βοστώνη, 1-5 Ἰουλίου τ.ἔ. Τό θέμα τῆς Συνελεύσεως θά εἶναι «τά πάντα εἶναι δυνατὰ στόν πιστεύοντα στόν Χριστό;», θέμα τό ὁποῖο μᾶς ὁδηγεῖ νά ἀναλογισθοῦμε τίς ἀπεριόριστες δυνατότητες καί τό τεράστιο δυναμικό τῆς πίστεώς μας. Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες κατανόησαν καί βίωσαν αὐτή τήν ἰσχύ καί τό δυναμικό τῆς πίστεώς μας στόν Χριστό. Μέσα ἀπό τήν ἁγιότητα τῆς ζωῆς των, τήν ἀφοσίωσή των στήν διακονία τοῦ Εὐαγγελίου, στήν θεολογική ὀξυδέρκειά των καί στήν πνευματική διορατικότητά των καί τήν πίστη των, γνώριζαν ὅτι πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι (Μάρκ. 9:23).
Γιά τούς Τρεῖς Ἱεράρχες τά πάντα εἶναι δυνατά διά τῆς πίστεως λόγῳ τῆς τιμῆς ἡ ὁποία ἔχει δοθῆ στήν ἀνθρωπότητα ὡς σύνολο λογικῶν πλασμάτων. Διότι, παρ’ ὅλο ὅτι εἴμεθα σᾶρκα καί ὀστά, εἴμεθα ὡστόσο προικισμένοι διά τοῦ δώρου τῆς λογικῆς, μέ πολλές θεϊκές χάριτες τοῦ Δημιουργοῦ μας. Οἱ Πατέρες, λοιπόν, ὁμιλοῦν συχνά μέ λόγους δέους καί θαυμασμοῦ ὅταν ἀναλογίζονται τή μοναδική θέση τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή δημιουργία τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἅγιος Βασίλειος δηλώνει: ὅτι καλόν μέν ὁ νοῦς καί ἐν τούτῳ ἔχομεν τό κατ’εἰκόνα τοῦ Κτίσαντος (Ἐπιστολή 233). Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος μέ τή σειρά του υἱοθετεῖ τήν ἰδέα τοῦ νοῦ ὡς μέσου ἁγιότητος. Συγκρίνοντας τίς ἀνθρώπινες δυνατότητες μέ τήν μεγαλύτερη ταχύτητα καί σωματική δύναμη τῶν ζώων, μποροῦμε νά ἐκτιμήσουμε τήν σοφίαν καί τήν τιμήν ἥν ἡμᾶς ὁ Θεός ἐτίμησε. Παρά τό γεγονός ὅτι οἱ ἄνθρωποι δέν διαθέτουν φτερά καί πτερύγια ὅπως ὁ ἀετός, μέσῳ τῆς λογικῆς μποροῦν νά πετάξουν ὑψηλότερα, οὐδέ μέχρι τοῦ οὐρανοῦ, ἀλλά καί ὑπέρ αὐτόν ἀνιπτάμενον τόν οὐρανόν, καί ὑπέρ τόν οὐρανόν τοῦ οὐρανοῦ ἄνω, οὗ ὁ Χριστός ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ καθήμενος (Ὁμιλία 11, Εἰς τούς Ἀδριάντας).
Οἱ Τρεῖς μεγάλοι Ἱεράρχες γνώριζαν ἐπίσης ὅτι τά πάντα εἶναι δυνατά γιά ἐκείνους πού πιστεύουν στόν Χριστό λόγῳ τῆς δυνατότητός μας – διά τῆς πίστεως καί λογικῆς – νά ἐπιδιώξουμε τό καλό καί τό ἄριστο. Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος γράφει στούς θεολογικούς λόγους του περί τῆς ἐπιθυμίας τῆς λογικῆς φύσεώς μας γιά τόν Θεό, ἡ ὁποία παρεμποδίζεται ἀπό τήν ἀδυναμία τῆς σωματικῆς φύσεώς μας. Γι' αὐτό καί ἡ διάνοιά μας, διψασμένη ἀπό τόν πόθο προσπαθεῖ μέ ἄλλο τρόπο νά γνωρίσῃ τόν Θεό, καταφεύγοντας στήν ἐξέταση τῆς τάξεως ἡ ὁποία ἐπικρατεῖ στήν κτίση. Ἔτσι «διά τοῦ κάλλους τῶν ὁρωμένων καί διά τῆς εὐταξίας ἀγωνίζεται νά γνωρίσῃ τόν Θεόν καί μέ ὁδηγό τήν ὅραση νά φθάσῃ σ' αὐτά πού εἶναι ὑψηλότερα τῆς ὁράσεως, προσέχοντας ὅμως νά μή χάσῃ τόν Θεόν λόγῳ τῆς μεγαλοπρεπείας τῶν ὁρατῶν πραγμάτων» (Λόγος 28:13). Στό ἴδιο πνεῦμα, ὁ Ἅγιος Βασίλειος προσφέρει προσευχή: Εἴθε ὁ Θεός νά σᾶς χαρίσῃ τήν γνώση τῆς ἀληθείας Του ὥστε νά ὑψωθῆτε ἀπό τά ὁρατά πράγματα στόν ἀόρατο Θεό. Εἴθε τό μεγαλεῖο καί ἡ ὀμορφιά τῶν κτισμάτων νά σᾶς δώσῃ τήν σωστή ἰδέα περί τοῦ Δημιουργοῦ των (Ὁμιλίαι εἰς τήν Ἑξαήμερον 2.10).
Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες γνώριζαν ἐπίσης καί ἐβίωσαν ὅτι τά πάντα εἶναι δυνατά διά τῆς πίστεώς μας λόγῳ τῆς σχέσεώς μας μέ τόν Χριστό καί τῆς δυνάμεως καί τοῦ δυναμικοῦ τῆς ἀγάπης ἡ ὁποία ἀποκαλύφθηκε μέσῳ Ἐκείνου. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος δηλώνει ὅτι ὁ Χριστός μᾶς ἔδειξε τήν ἀγάπη Του διά πολλῶν τρόπων: Μᾶς κατέστησε γνωστό ὅ,τι ἄκουσε ἀπό τόν Πατέρα Του· μᾶς ἀποκαλεῖ φίλους Του, μᾶς ἐπέλεξε γιά τό θεῖο ἔργο Του· καί μᾶς χάρισε τή μεγαλύτερη εὐλογία θυσιαζόμενος γιά μᾶς. Ἐπιπλέον, ὁ Χριστός δείχνει τήν μεγάλη ἀγάπη Του γιά μᾶς παραμένοντας συνεχῶς κοντά σέ ἐκείνους πού θά παραγάγουν καρπούς· διότι εἶναι ἀπαραίτητη ἡ βοήθειά Του προκειμένου νά παράγουμε καρπούς (Ὁμιλία 77 στό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιο).
Καθώς ἑορτάζουμε αὐτούς τούς Τρεῖς Ἱεράρχες, καί μέ τήν Ἑορτή αὐτή τιμοῦμε τήν Ἡμέρα Ἑλληνικῶν Γραμμάτων, μᾶς ἐνθαρρύνουν μέ τούς λόγους των νά ἀναλογισθοῦμε τά ἀπεριόριστα θαύματα τά ὁποῖα μπορεῖ νά κάνῃ ὁ Θεός μέσῳ ἡμῶν. Τά πάντα εἶναι δυνατά διότι ἡ θεόσδοτη δεδομένη ἱκανότητα τῆς διανοίας μας μπορεῖ συνεχῶς νά διευρύνῃ τά ὅρια τῆς σκέψεως καί κατανοήσεως τῆς ἀνθρώπινης ἐμπειρίας. Μέ αὐτή τήν μοναδική ἱκανότητα, μποροῦμε νά ἐπιδιώκουμε πάντα τά ἄριστα καί καλά – νά ἀντιλαμβανόμεθα καί νά συμμετέχουμε στήν σοφία καί τό θέλημα τοῦ Δημιουργοῦ μας. Ἡ δυνατότητα αὐτή ἐπιβεβαιώνεται ἀπό τήν πλούσια Ἑλληνική κληρονομιά μας, ὅπως ἐκφράζεται σέ τόσες πολλές πτυχές τῆς ἱστορίας, τοῦ πολιτισμοῦ καί τῆς γλώσσας μας, μιά κληρονομιά ἡ ὁποία παρουσιάζει καί ἐπαινεῖ τό δυναμικό τοῦ νοῦ, τῆς δημιουργικότητος καί τῆς ζωῆς, ἐνῶ παράλληλα συνεχῶς ἀντιμετωπίζει τήν πρόκλησι τῶν ὁρίων τῆς ἀνθρώπινης γνώσεως καί ἱκανότητός μας. Μέ αὐτή τήν ὑπέροχη κληρονομιά, βλέπουμε ἀκόμη περισσότερο τίς ἀπεριόριστες δυνατότητες τῆς πίστεώς μας.
Μέ πατρική ἐν Χριστῷ ἀγάπη,
+ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀμερικῆς Δημήτριος